Ψήφισμα προς: Tην Ελληνική Βουλή, Προεδρείο της Βουλής, Άπαντα τα Ελληνικά Κόμματα

Σήμερα, Πέμπτη, 24 Νοεμβρίου 2022, κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο με τίτλο  “Δευτεροβάθμια περίθαλψη, ιατρική εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του υπουργείου υγείας”, με το οποίο οριστικοποιείται η κατάργηση του δημοσίου χαρακτήρα του Ε.Σ.Υ. και νομιμοποιείται η ιδιωτικοποίηση του. Το σωματείο μας ενημέρωσε τους βουλευτές για τις απόψεις των μελών του αναφορικά με το επίμαχο νομοσχέδιο με το κάτωθι αναλυτικό ψήφισμα, το οποίο εστάλει στη Βουλή την ίδια μέρα με την κατάθεσή του. Για το εν λόγω ψήφισμα έχουν ενημερωθεί τόσο τα πρωτοβάθμια, όσο και τα δευτεροβάθμια συνδικαλιστικά μας όργανα.

Ακολουθεί το ψήφισμα:

Εντός των επόμενων ημερών πρόκειται να κατατεθεί στη βουλή προς ψήφιση το νομοσχέδιο με τίτλο “ Δευτεροβάθμια περίθαλψη, ιατρική εκπαίδευση και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του υπουργείου υγείας”.

Το νομοσχέδιο αυτό συμπληρώνει τον από το Μάιο του 2022 ψηφισμένο νόμο 4931/2022 με τίτλο “Γιατρός για όλους, ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση στις υπηρεσίες του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και άλλες επείγουσες διατάξεις” (σχετικό υπόμνημα) και θα αποτελέσει το ορόσημο για την πλήρη κατάργηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Με την επικείμενη έναρξη ισχύος του επίμαχου νομοσχεδίου συντελούνται αμετάκλητα οι εξής μεταβολές:

1. Καθιερώνεται η ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων καθώς και των υπηρεσιών παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας κατά την οποία ο χαρακτήρας του ΕΣΥ θα είναι αρχικά και σε μεταβατικό στάδιο, εν μέρει δημόσιος, κατά το πρωινό ωράριο και εν μέρει ιδιωτικός, κατά το απογευματινό ωράριο. (άρθρο 10)

Η ολοήμερη λειτουργία δεν έχει φυσικά καμία σχέση με το γνωστό σύστημα εφημεριών, συμπεριλαμβανομένου και του ειδικού τρόπου αμοιβής του εφημερεύοντος προσωπικού.

Το απογευματινό ωράριο εξυπηρετεί τη διεκπεραίωση απογευματινών χειρουργείων στο ΕΣΥ, στα οποία βάσει εξαγγελιών του υπουργείου υγείας, το υγειονομικό προσωπικό θα συμμετέχει ως εξής:

α) Ο γιατρός θα πληρώνεται με όρους και τιμές ιδιωτικής κλινικής απευθείας από τον ασθενή, άρα υπάρχει ισχυρό οικονομικό δέλεαρ για τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος του γιατρού προς τα απογευματινά χειρουργεία.

β)Το λοιπό προσωπικό θα πληρώνεται από το κλειστό ενοποιημένο νοσήλιο (ΚΕΝ) του ΕΟΠΥΥ, δηλαδή θα υποχρεώνεται σε απογευματινή βάρδια χωρίς τους όρους πληρωμής μιας εφημερίας και με αντάλλαγμα ψίχουλα.

2. Διαφαίνεται η διαταραχή της εύρυθμης λειτουργίας του ΕΣΥ εφόσον:

α) Το νέο νομοσχέδιο εκτός από τη νομιμοποίηση της ιδιωτικής δραστηριότητας εκτός ΕΣΥ, θέτει ως προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση αυτή, τη συμμετοχή του  γιατρού τουλάχιστον τέσσερις (ή οκτώ) φορές το μήνα στην απογευματινή, με όρους ιδιωτικού χαρακτήρα, λειτουργία του ΕΣΥ. Εν ολίγοις ο γιατρός παροτρύνεται στο ιδιωτικό έργο όχι μόνο εκτός αλλά κυρίως εντός ΕΣΥ με προοπτική διεύρυνσης της ελάχιστης συμμετοχής στο απογευματινό πρόγραμμα. (άρθρο 10)

β) Βάσει εξαγγελιών του υπουργείου υγείας θα καθορίζεται υπό την εποπτεία ενός κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης ο μέγιστος αριθμός των πρωινών χειρουργείων, ακόμα και η φύση τους (επείγοντα ή μη !), προκειμένου να δημιουργηθεί ο χώρος για την διεξαγωγή απογευματινών χειρουργείων στο ΕΣΥ.

γ) Η ιδιωτική απασχόληση είτε εντός είτε εκτός ΕΣΥ αναμένεται να επιφέρει περαιτέρω μείωση του ήδη πετσοκομμένου βασικού μισθού του γιατρού, έως και πλήρη κατάργηση αυτού. Όπως διαφαίνεται από το άρθρο 7 του επίμαχου νομοσχεδίου, η εισαγωγή του καθεστώτος της μερικής απασχόλησης με συνεπακόλουθη μείωση των απολαβών σε θέσεις που αποβαίνουν άγονες κατόπιν προκήρυξης, ενδέχεται ισχυρά να λειτουργήσει ως εισαγωγικό στάδιο για την γενικευμένη εδραίωση μερικής απασχόλησης και αντίστοιχης περικοπής μισθών εντός του ΕΣΥ.

Ο γιατρός  προτρέπεται να καλύψει το χαμένο του εισόδημα από ιδιωτικό έργο. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα αέναο κυνήγι πελατείας μεταξύ του ΕΣΥ και του ιδιωτικού χώρου. Για έναν γιατρό βαθμού διευθυντή με εδραιωμένη θέση στο σύστημα υγείας ή για ένα μέλος ΔΕΠ, το ως άνω σενάριο οπωσδήποτε αποτελεί ισχυρό δέλεαρ, δεν ισχύει όμως καθόλου το ίδιο για τους γιατρούς των άλλων βαθμίδων και τους νέους γιατρούς που θα αγωνιούν να επιβιώσουν στις συνθήκες ανταγωνισμού που θα δημιουργηθούν. Το αποτέλεσμα θα είναι το αντίθετο από αυτό που πρεσβεύει ο υπουργός υγείας. Με το πεδίο ελεύθερο ώστε να κυριαρχήσουν ορισμένοι γιατροί που θα συσσωρεύουν οικονομικό κέρδος, ενώ άλλοι συνάδελφοι θα παλεύουν για την επιβίωση, το ΕΣΥ θα καταστεί συνολικά ακόμη λιγότερο ελκυστικό για τον επιστήμονα υγείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο για το μέλλον της δημόσιας και δωρεάν παροχής της υγείας αλλά και για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

3. Ανοίγει ο δρόμος για την πλήρη απαξίωση των εργασιακών δικαιωμάτων του υγειονομικού προσωπικού, πράγμα που επίσης θα αποβεί επιζήμιο για την εύρυθμη λειτουργία του ΕΣΥ. Το προσωπικό όλων των τομέων, ειδικοτήτων και βαθμίδων θα τελεί υπό μόνιμο καθεστώς ομηρίας, με τους εξής τρόπους:

α) Μέσω αέναων αξιολογήσεων και αυτοαξιολογήσεων που θα συμπεριλαμβάνονται εφεξής και στα κριτήρια διορισμού ή θα επιτρέπουν επί αρνητικής έκβασης ακόμη και τη μη ανανέωση της σύμβασης στην περίπτωση των επικουρικών γιατρών που μπορούν να αποκλειστούν έως και για δύο χρόνια από υποβολή νέας υποψηφιότητας στο ΕΣΥ ή ακόμα και την απώλεια της θέσης στην περίπτωση του συντονιστή διευθυντή κατά το τρίτο έτος της θητείας του. (άρθρα 13, 11)

β) Μέσω ελαστικοποίησης της εργασίας με το καθεστώς των μετακινήσεων, μεταθέσεων ή αποσπάσεων που εδραιώνεται για όλους τους κλάδους και σχεδόν όλες τις βαθμίδες των υγειονομικών υπαλλήλων, με το γενικόλογο επιχείρημα της κάλυψης των εκάστοτε αναγκών του συστήματος υγείας της χώρας.

Να επισημάνουμε εδώ ότι τη μεγαλύτερη ανάγκη για το σύστημα υγείας της χώρας συνιστά η μόνιμη στελέχωση των μονάδων των δομών με έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό το οποίο δύναται να αυξήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την αποδοτικότητά του, μόνο εντός ενός σταθερού εργασιακού περιβάλλοντος, λαμβάνοντας αξιοπρεπή μισθό. Οι μεσοβέζικες λύσεις στον ευαίσθητο χώρο της υγείας με κάλυψη κενών μέσω συνεχών μετακινήσεων του προσωπικού είναι η ιδανική μέθοδος για την πλήρη αποδιοργάνωση του συστήματος υγείας.

γ) Μέσω σταδιακής αντικατάστασης όλων των συμβάσεων αορίστου χρόνου από ποικιλία συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, καθώς και μέσω επίσημης εισαγωγής του καθεστώτος της μερικής απασχόλησης, το οποίο τείνει να οδηγήσει σε δραματική περικοπή έως και κατάργηση του βασικού μισθού, όπως αναλύσαμε παραπάνω.

Με τις ως άνω μεθόδους μειώνεται προοδευτικά ο αριθμός των μόνιμων υπαλλήλων που έχουν κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα στο ΕΣΥ. Είναι γεγονός ότι για κάθε μόνιμο υπάλληλο που παραιτείται ή συνταξιοδοτείται – με το φαινόμενο των παραιτήσεων να έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας τα τελευταία δύο χρόνια – δεν υπάρχει πλέον καμία αναπλήρωση από υπάλληλο με τοποθέτηση σε αντίστοιχη μόνιμη θέση, παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο.

Ειδικά για τους γιατρούς προβλέπονται οι εξής δυσμενείς κατά τη γνώμη μας ρυθμίσεις οι οποίες διευρύνουν τα περιθώρια μη αξιοκρατικών διαδικασιών, θέτοντας τους γιατρούς σε καθεστώς ομηρίας:

α) Παράταση του χρόνου που απαιτείται για την κτήση του τίτλου ειδικότητας κατά ενάμισι έτος. Ο γιατρός πρόκειται να υποχρεωθεί αφενός μεν σε εξάμηνη μεταπτυχιακή εκπαίδευση πριν την έναρξη της ειδικότητας (άρθρο 3) και αφετέρου σε εκπλήρωση της θητείας υπηρεσίας υπαίθρου ή σε εκπλήρωση δωδεκάμηνης θητείας εντός νοσοκομείου ως προϋπόθεση ώστε να του απονεμηθεί ο τίτλος της ειδικότητας (άρθρο 18). Κατά την εκπλήρωση της δωδεκάμηνης θητείας σε νοσοκομείο δε ο γιατρός δύναται να μετακινείται ανάλογα με τις ανάγκες του συστήματος υγείας ακόμα και σε νοσοκομείο άλλης Υ.ΠΕ.! Με τον τρόπο αυτό “αξιοποιούνται” ως φθηνό επιστημονικό δυναμικό για τη λάντζα του συστήματος υγείας οι νέοι γιατροί κατά το δοκούν, χωρίς να μπορούν να επικαλεστούν την ειδίκευσή τους εφόσον εκκρεμεί η απονομή του τίτλου.

β) Κατάργηση της σειράς προτεραιότητας για έναρξη ιατρικής ειδικότητας και υποχρέωση σχετικής αίτησης του γιατρού απευθείας προς το νοσοκομείο αναφοράς, το οποίο θα τον επιλέγει κατόπιν αξιολόγησης. Η διάθεση των θέσεων θα γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες του συστήματος υγείας (άρθρο 16).

Διαφαίνεται ο κίνδυνος μη αξιοκρατικών διαδικασιών που ενδέχεται να οδηγήσουν σε αιώνιες αναμονές για έναρξη ειδικότητας κάποιους συναδέλφους.

γ) Υποβολή σε συνέντευξη όλων των υποψηφίων ειδικευμένων γιατρών για κάθε μία θέση που έχει υποβληθεί αίτηση, ανεξαιρέτως της σειράς μοριοδότησης (άρθρο 5).

Διαφαίνεται αυξημένος κίνδυνος για μη αξιοκρατικές διαδικασίες διορισμού ειδικευμένου γιατρού καθώς στο ελαστικό πλαίσιο μιας συνέντευξης ενδέχεται να ευνοηθούν άτομα με χαμηλή μοριοδότηση.

δ) Πειθαρχική ευθύνη του επικουρικού γιατρού κατόπιν απόφασης του πειθαρχικού προϊσταμένου δύναται να οδηγήσει σε αναστολή της σύμβασης του γιατρού, αζημίως για το δημόσιο και έως την έκδοση οριστικής απόφασης. Ο επικουρικός γιατρός τιμωρείται και για πειθαρχικά παραπτώματα που τέλεσε σε προγενέστερο χρόνο ενώ υπηρετούσε σε νοσοκομείο ΕΣΥ. (άρθρο 14)

Διακρίνουμε μια προσπάθεια περαιτέρω χειραγώγησης του επικουρικού προσωπικού μέσω αύξησης των απειλών για παραπομπή σε πειθαρχικές διαδικασίες.

4. Δρομολογείται η περαιτέρω υποβάθμιση των παροχών υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές της περιφέρειας με τους εξής τρόπους:

α) Η εξάμηνη μετεκπαίδευση των γιατρών σε επιλεγμένα νοσοκομεία κατόπιν κτήσης πτυχίου ιατρικής, που θα ξεκινήσει πιλοτικά και κατόπιν θα εφαρμοστεί καθολικά – δηλαδή υποχρεωτικά για όλους τους γιατρούς – δίνει τη δυνατότητα μείωσης του χρόνου της υποχρεωτικής υπηρεσίας υπαίθρου σε έξι μήνες κατά παρέκκλιση του νόμου. (άρθρο 3)

β) Οι θέσεις των γιατρών σε άγονες και προβληματικές περιοχές της χώρας που αποβαίνουν άγονες κατόπιν προκήρυξης, δύνανται να προκηρύσσονται ως θέσεις μερικής απασχόλησης δίνοντας ταυτόχρονα στο γιατρό τη δυνατότητα ετεροαπασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. (άρθρο 7)

γ) Η δωδεκάμηνη θητεία σε νοσοκομείο μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης στην ειδικότητα και προκειμένου να απονεμηθεί ο τίτλος, απαλλάσσει το γιατρό από την υποχρέωση εκπλήρωσης υπηρεσίας υπαίθρου (άρθρο 18). Δηλαδή δίνεται η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε υπηρεσία στην ύπαιθρο και σε υπηρεσία σε κεντρικό νοσοκομείο, γεγονός που θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην περαιτέρω υποβάθμιση των απομακρυσμένων περιοχών.

Κατόπιν προσεκτικής μελέτης του νόμου 4931/2022 και του νέου νομοσχεδίου που πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη βουλή, εκτιμούμε ότι το ΕΣΥ θα αφεθεί να λειτουργήσει μεταβατικά ως ένα αυτορρυθμιζόμενο σύστημα όπου με τη λογική του laisser faire θα επέλθει νομοτελειακά η διεύρυνση της ιδιωτικής λειτουργίας σε βάρος της δημόσιας. Τα πρωινά χειρουργεία θα ξεπέσουν τελικά σε ένα είδος ελεημοσύνης προς τους αδύναμους – κατά το σκεπτικό του υπουργείου υγείας – έως ότου να εξοστρακιστούν δια παντός από το ΕΣΥ όσοι φορολογούμενοι πολίτες δεν διαθέτουν ιδιωτική ασφάλιση και οι οποίοι σύμφωνα με τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη παρουσιάζονται ως “τζαμπατζήδες”.

Διαβλέπουμε ότι στο εγγύς μέλλον η πρόσβαση σε επιλεγμένα νοσοκομεία του ΕΣΥ τα οποία δρομολογούνται ήδη να λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, θα είναι εφικτή μόνο για τον ασθενή που θα διαθέτει ιδιωτική ασφάλιση. Τα υπόλοιπα νοσοκομεία που δεν εντάσσονται σε αυτόν το σχεδιασμό, βάσει του νέου χάρτη υγείας τον οποίο έχει εκπονήσει το αρμόδιο υπουργείο, είτε θα υποβιβαστούν σε κέντρα υγείας είτε θα κλείσουν οριστικά ώστε να μην δημιουργούν ανταγωνισμό στην ιδιωτική υγεία.

Οι αντιδράσεις των εργαζόμενων στο χώρο της υγείας αναμένονται να είναι χλιαρές έως ανύπαρκτες κατόπιν της χειραγώγησης που έχει υποστεί το υγειονομικό προσωπικό, η οποία χειραγώγηση αναμένεται να συστηματοποιηθεί βάσει των όσων προβλέπει το νέο νομοσχέδιο.

 Η σύμπραξη δημοσίου / ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) που δρομολογήθηκε επί καθεστώτος πανδημίας με εφαλτήριο τη βίαιη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και την καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων του υγειονομικού προσωπικού (αναστολές εργασίας, μετακινήσεις προσωπικού, παράνομες καθαιρέσεις προϊσταμένων, επιβολή εξοντωτικών ωραρίων εργασίας, στέρηση ρεπό και αδειών, μη καταβολή δεδουλευμένων κλπ), γεγονότων που προετοίμασαν το έδαφος για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας και την κατάργηση του κοινωφελούς χαρακτήρα του ΕΣΥ, δεν είναι κατ ουσίαν τίποτα άλλο παρά η εξαγορά της δημόσιας υγείας της χώρας από κολοσσιαίους επιχειρηματικούς ομίλους. Υπό αυτό το πρίσμα, το αίτημα της επίταξης του ιδιωτικού τομέα φαντάζει ως ένα εξαιρετικά ευτελές μέσο εξαπάτησης του κοινού με στόχο τη συγκάλυψη της πραγματικότητας αυτής της εξαγοράς.

Η φιλοσοφία της ΣΔΙΤ αποτελεί “σχολή”, οι μέθοδοι της οποίας είναι εδώ και δεκαετίες εφαρμοσμένες, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα στα συστήματα υγείας άλλων χωρών που έπεσαν θύματα βίαιης υφαρπαγής του εθνικού τους πλούτου πριν από τη χώρα μας.

Οι εικόνες ανθρώπων που καταλήγουν αβοήθητοι έξω από της πύλες νοσοκομείων τα οποία δεν είναι πλέον δημόσια, σύντομα θα γίνουν μια εφιαλτική πραγματικότητα και στη χώρα μας αν ολοκληρωθεί η “σύμπραξη” αυτή.

Θεωρούμε ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου για την δευτεροβάθμια περίθαλψη επισφραγίζεται οριστικά και αμετάκλητα η διάλυση ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες του κράτους πρόνοιας αυτής της χώρας, που είναι η δημόσια υγεία.

Διατηρώντας την ελπίδα ότι οι βουλευτές δεν θα συμβάλλουν με την ψήφο τους στο επιχειρούμενο έγκλημα της καταστροφής και της πλήρους ιδιωτικοποίησης του Εθνικού Συστήματος Υγείας και δεδομένης της ιστορικής ανατροπής που θα επέφερε στα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας μια ενδεχόμενη ψήφιση του επίμαχου νομοσχεδίου, απευθύνουμε αίτημα προς την ολομέλεια της βουλής για διεξαγωγή ονομαστικής ψηφοφορίας επί του εν λόγω νομοσχεδίου.