«Φτώχεια, φωτιές, αμέτρητοι νεκροί, το μόνο που αφήσατε είναι καμένη γη», φώναζαν στους δρόμους, πέρυσι τέτοια εποχή, οι υγειονομικοί που η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε θέσει σε τιμωριτική αναστολή λόγω της ανυπακοής τους να υποστηρίξουν ένα παράλογο και ατεκμηρίωτο αφήγημα. Με αφορμή την covid-19 οι κυβερνητικές προθέσεις είχαν διαφανεί ήδη από την αρχή της προηγούμενης τετραετίας και ήταν ξεκάθαρο ότι δεν θα περιορίζονταν μόνο στο χώρο της υγείας. Αυθαιρεσία, χειραγώγηση, επιβολή για την επίτευξη προδιαγεγραμμένων σχεδίων και οχύρωση πίσω από «κλισέ» προκειμένου να υπάρξει αποποίηση κάθε κυβερνητικής ευθύνης. Η covid-19 έκανε την αρχή και αποδείχθηκε σπουδαίο πολυεργαλείο.
Σπουδαίο γιατί με αφορμή τη νόσο ήρθε ο τρόμος, η υποταγή, η χειραγώγηση, η υπακοή, η αδράνεια. Αποδείχθηκε το πιο αποτελεσματικό εργαλείο του 21ου αιώνα φέρνοντας αλλαγές πολιτικές, νομοθετικές, οικονομικές, κοινωνικές, εργασιακές, που καμία κυβέρνηση οποιουδήποτε χρωματισμού δεν θα τολμούσε να φέρει. Έτσι τώρα που τα εργαλεία της covid-19 καθιερώθηκαν, σε κοινωνία και συνειδήσεις, ο ιός μπορεί πλέον να αποχωρήσει (ή και να επανεμφανίζεται όποτε κρίνεται αναγκαίο) αφήνοντας την παρακαταθήκη του. Τρόμος, αποστασιοποίηση, εγκλεισμοί, έλεγχος και ατομική ευθύνη, συνταγή έτοιμη για χρήση σε κάθε κρίση. Χιονίζει μέρα μεσημέρι και κλείνει η αττική οδός; Βρέχει και πλημμυρίζουμε; Η συνταγή είναι πλέον γνωστή και δοκιμασμένη. Τρόμο-ενημέρωση για ακραία καιρικά φαινόμενα και συστάσεις για παραμονή στο σπίτι. Υποδείξεις πως όποιος δεν ακολουθήσει τις οδηγίες θα φέρει την ατομική ευθύνη της καταστροφής. Καίγεται η Ελλάδα από άκρη σε άκρη; Η πολιτειακή ετοιμότητα με τη μορφή sms διατάσσει εκκενώσεις. Μέχρι εκεί φτάνει η ευθύνη της. Υπαίτιος της καταστροφής είναι πάντα μια κρίση υγειονομική ή κλιματική και συνεργός της η ατομική ευθύνη εκείνου που δεν εμβολιάστηκε, που δεν καθάρισε τα ξερόχορτα της αυλής, που δεν εκκένωσε, που δεν έμεινε σπίτι, που δεν διάβασε το sms.
Ο τρόμος είναι εδώ και μας μπολιάζει καθημερινά. Οι γείτονες ζητούν αποστρατικοποίηση νησιών και οραματίζονται τη γαλάζια πατρίδα. Μαζί με τις απειλές έρχονται και οι δόσεις χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Θέλουμε ειρήνη; Θέλουμε πόλεμο; Τι αξία έχουν οι εθνικές υποχωρήσεις μπρος στην ευημερία και την ανθρώπινη ζωή; Άραγε σε μια υποτιθέμενη «γεωστρατηγική κρίση» θα ακολουθηθεί πάλι η ίδια συνταγή; Εκκενώσατε ή μείνετε σπίτι; «Είμαστε σε πόλεμο με έναν άγνωστο ιό…» μας είπαν και χάσαμε 38.000 συνανθρώπους μας. «Είμαστε σε πόλεμο με την κλιματική κρίση…» μας λένε και έχουν καταστραφεί ζωές, περιουσίες και εκατομμύρια στρέμματα γης. Η έναρξη της δεύτερης τετραετίας θυμίζει ξαναζεσταμένο φαϊ. Το σύνθημα «Φτώχεια, φωτιές, αμέτρητοι νεκροί, το μόνο που αφήσατε είναι καμένη γη» αντανακλά το σήμερα, περισσότερο από ποτέ. Οι δάσκαλοι έλεγαν πως η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης, μα πάντα αναγνώριζαν ότι υπάρχουν και οι εξαιρέσεις.
